àyKhi chất lượng đất trồng ngày càng xấu đi do các yếu tố môi trường và ảnh hưởng của các phương pháp canh tác nông nghiệp, nhiều người đã tìm đến các giải pháp thay thế để trồng trọt hiệu quả và tiết kiệm hơn. Khí canh được xem là một giải pháp tối ưu cho mô hình trồng rau sạch không cần đất không chỉ ứng dụng tại những trạng trại sản xuất lớn mà còn tại những hộ gia đình thành phố.
Khí canh là gì?
Khí canh là một dạng mô hình của phương pháp thủy canh hiện đại. Đây là phương pháp trồng cây không cần đất, trong đó rễ cây được treo lơ lửng trong không khí và nhận chất dinh dưỡng qua hệ thống phun sương tự động.
Trong khí canh, mặt rễ được tiếp xúc trực tiếp với không khí nên khả năng hấp thụ oxy lớn hơn, giúp cây khỏe mạnh hơn, tốc độ tăng trưởng nhanh hơn và thu năng suất cao hơn.
Các loại hệ thống khí canh
Khí canh áp suất thấp (LPA)
Đây là hệ thống đơn giản với chi phí thấp, phù hợp với những người muốn xây dựng hệ thống khí canh ngay tại nhà. Hệ thống này được thiết lập với hình dạng buồng trồng kín, gồm các đường ống, đầu phun và một máy bơm nước công suất lớn.
Khí canh áp suất cao (HPA)
Đây là hệ thống tiên tiến và hiện đại hơn hệ thống áp suất thấp, thường ứng dụng trong sản xuất thương mại hơn là mô hình trồng tại nhà. Hệ thống này tốn kém chi phí hơn vì yêu cầu phải dùng các thiết bị chuyên dụng.
Vì hệ thống chạy ở áp suất rất cao nên tạo ra những giọt nước dạng sương mù với kích thước tối ưu, từ đó tăng sự hấp thụ oxy của bộ rễ và sự sinh trưởng của cây. Do vậy, đây được xem là hệ thống hiệu quả nhất trong số các hệ thống khí canh hiện nay.
Hệ thống máy phun sương siêu âm
Hệ thống khí canh siêu âm là một ứng dụng khá mới trong khí canh, có thể ứng dụng cho các mô hình sản xuất lớn. Với mô hình này, người trồng không cần sử dụng vòi phun vì công nghệ siêu âm sẽ tạo sóng âm thanh tần số cao làm nước phân tán thành từng hạt nhỏ như sương mù.
Các loại cây trồng phù hợp với mô hình khí canh
Mô hình khí canh rất thích hợp để trồng nhiều loại cây trồng có kích thước vừa và nhỏ như: các loại rau xanh, thảo mộc, đậu, dưa leo. Dâu tây và cà chua cũng là một lựa chọn phù hợp với hệ thống khí canh khi muốn kết hợp ứng dụng các mô hình công nghệ cao vào trồng trọt.
Ưu điểm và nhược điểm của hệ thống khí canh
Kỹ thuật này có nhiều ưu điểm hơn so với các kỹ thuật trồng trọt truyền thống.
Ưu điểm
- Năng suất cao hơn: rễ được tiếp xúc với oxy 24/7 giúp thúc đẩy cây phát triển nhanh, hệ thống sương mù hỗ trợ ngăn ngừa các bệnh thực vật, giúp cây phát triển khỏe mạnh.
- Tiết kiệm nước và chất dinh dưỡng: có thể tiết kiệm gấp đôi lượng nước và chất dinh dưỡng do tỷ lệ chất dinh dưỡng được cây hấp thụ cao hơn các phương pháp truyền thống.
- Tiết kiệm diện tích trồng: mô hình này không cần nhiều diện tích như các mô hình truyền thống nên có thể ứng dụng ở những khu vực có không gian hạn chế.
- Dễ dàng làm sạch và bảo trì vì hệ thống này không cần đến giá thể trồng trọt. Tuy nhiên cần khử trùng vòi phun và hồ chứa thường xuyên.
Nhược điểm
- Người trồng cần có kiến thức về khí canh vì khi ứng dụng mô hình này cần liên tục chú ý đến độ pH và lượng chất dinh dưỡng dùng cho cây để điều chỉnh phù hợp.
- Mô hình hoạt động phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống gồm máy phun sương, máy bơm, đồng hồ hẹn giờ. Nếu một trong những yếu tố này bị hư hỏng, hệ thống sẽ bị gián đoạn, ảnh hưởng đến chất lượng cây trồng, đặc biệt là làm khô bộ rễ.
- Cần khử trùng phần gốc thường xuyên để ngăn ngừa các yếu tố gây ra các bệnh về rễ.
- Chi phí xây dựng hệ thống ban đầu khá cao.
Tóm lại, lợi ích lớn nhất của mô hình khí canh là năng suất cao và thời gian tăng trưởng nhanh. Tuy nhiên, chi phí lắp đặt hệ thống khá cao và đòi hỏi người trồng phải có kiến thức chuyên sâu về pH và tỷ lệ chất dinh dưỡng sử dụng cho cây. Vì vậy, trước khi ứng dụng khí canh vào hệ thống trồng trọt của bạn, cần cân nhắc đến ưu và nhược điểm của kỹ thuật này để lựa chọn mô hình phù hợp nhất.
