Không phải Đông trùng hạ thảo nào cũng giống nhau, tùy thuộc điều kiện nuôi cấy mà mỗi loại có thành phần khác nhau người mua cần biết cách phân biệt, nhận biết nấm dược liệu và nấm thực phẩm.
Tiến sĩ Phạm Văn Nhạ – Viện nghiên cứu Thảo dược Việt Nam cho biết: “Thị trường đông trùng hạ thảo hiện nay khá phong phú, nhu cầu sử dụng của người dân cũng rất lớn. Đáng tiếc là có hiện tượng nấm đông trùng hạ thảo sản xuất trong mục đích thực phẩm tức có giá trị như nấm ăn lại được trà trộn bán như nấm dược liệu có hoạt chất cao.”
Hai trùng nấm này đều có tên khoa học là Cordyceps Militaris nhưng thuộc hai dòng khác nhau. Đối với dòng nấm thực phẩm điều kiện nuôi trồng không cần nghiêm ngặt, cho năng suất cao, thời gian thu hoạch ngắn chỉ từ 35 đến 40 ngày trong khi dòng nấm dược liệu yêu cầu điều kiện nuôi trồng rất khắt khe hoàn toàn vô trùng, nguồn nước sạch thời gian thu hoạch khoảng 90 ngày. Để nuôi nấm dược liệu phải đầu tư hệ thống nhà xưởng sạch vô trùng nhiệt độ luôn phải được duy trì từ 17 đến 22 độ C phải đảm bảo tuyệt đối sạch không được để vi sinh vật xâm nhập vào khu nuôi trồng bởi nấm mốc bào tử trong không khí rất dễ làm hỏng nấm đông trùng hạ thảo, không khí bên ngoài không được xâm nhập và chế độ chăm sóc phải hoàn toàn tự động.
Đáng tiếc là nhiều nơi người kinh doanh nuôi trồng nấm đông trùng hạ thảo không có kinh nghiệm về vi sinh vật thậm chí doanh nghiệp cơ khí, bất động sản cũng làm trang trại trồng nấm. Vì không có kiến thức kinh nghiệm nên loại nấm được nuôi trồng này chứa ít hoạt chất Cordycepin, chúng chỉ có giá trị như nấm ăn. Một số nhà hàng kinh doanh lẩu nấm cao cấp thường có đĩa nấm đông trùng hạ thảo trong thực đơn là nấm thực phẩm. Các loại nấm này có giá dao động khoảng 1 triệu đồng một cân tươi.
Tiến sĩ Phạm Văn Nhạ cho biết: “Để phân biệt hai dòng nấm này, có thể dựa vào đặc điểm hình thái nấm thực phẩm có đầu quả thể hình chùy tròn có màu vàng nhạt trong khi nấm dược phẩm có quả thể nhọn màu cam sẫm. Màu sắc thể hiện rõ hàm lượng hoạt chất Cordycepin của từng loại nấm. Vì vậy để người dùng phân biệt hai loại nấm vẫn là rất khó khăn do đa phần không có sản phẩm đối chứng hơn nữa gần như không ai mua nấm về rồi đem đi kiểm tra hoạt chất.
Nấm dược liệu có quả thể nhọn màu cam sẫm
Nấm thực phẩm có đầu quả thể hình chùy tròn có màu vàng nhạt
Hai loại đóng này chênh lệch khá lớn về giá cả, loại nấm dược liệu có giá khoảng 5 triệu đồng đến 8 triệu đồng 100g sấy thăng hoa, nấm thực phẩm chỉ có giá khoảng 1 triệu đồng trên 1kg tươi, việc trà trộn như vậy ảnh hưởng rất lớn đến người dùng.
Ngay cả một số cơ sở sản xuất nấm đông trùng hạ thảo cũng không nắm được điều này cứ thế sản xuất nuôi trồng và bán ra thị trường điều đáng nói số doanh nghiệp trồng nấm kiểu này theo Tiến sĩ Nhạ chiếm hai phần ba lượng nấm đông trùng hạ thảo đang bán trên thị trường. Nên người tiêu dùng cần tỉnh táo, tìm hiểu kĩ trước khi mua bất cứ sản phẩm đông trùng hạ thảo nào.
